Lucianus of Loukianos van Samosata (ca. 125 – ca. 180) was een Griekstalige schrijver in het Romeinse rijk. Hij schreef ruim zestig werken van uiteenlopende omvang, die voor het grootste deel tot de retorica en tot het satirische genre gerekend mogen worden. Lucianus was de belangrijkste prozasatiricus uit de Oudheid. Lucianus vond ook van zichzelf dat hij verschilde van de ander schrijvers van zijn tijd, omdat hij niet wilde dat de mensen zijn boeken per se geloofden. Hij geldt dan ook als een van de grondleggers van de roman.